امیرالمومنین می فرمایند:
أصعَبُ الأَعمالِ أربَعَةٌ:
دشوارترین کارها چهار چیز است:
1. العَفوُ عِندَ الغَضَبِ
بخشیدن (دیگران) هنگام خشم
2. وَالجودُ مِنَ اليَسيرِ
بخشندگی از مال کم
3. وَالعِفَّةُ فِي الخَلوَةِ
پاکدامنی در خلوت
4. وقَولُ الحَقِّ عِندَ مَن تَخافُهُ وتَرجوهُ
گفتن حق نزد کسی که از او می‌ترسی یا به او امید داری
شرح حدیث دشوارترین کارها چهار تاست:
امیرالمومنین می فرمایند:
۱. بخشیدن هنگام خشم
وقتی کسی ما را ناراحت می‌کند و ما عصبانی می‌شویم، معمولاً دوست داریم تلافی کنیم یا قهر کنیم. اما اگر بتوانیم همان موقع او را ببخشیم، یعنی قلب بزرگی داریم و شبیه امامان و بزرگان دین رفتار کرده‌ایم.
۲. بخشندگی از مال کم
گاهی خودمان زیاد پول یا امکانات نداریم. اما اگر با همین مقدار کم، به دیگران کمک کنیم، این بخشندگی واقعی است. بزرگیِ کار به مقدارش نیست؛ به نیت و فداکاری ماست.
۳. پاکدامنی و درستکاری در تنهایی
خیلی وقت‌ها شاید دیگران حواسشان به ما نباشد و ما تنها باشیم. اگر بتوانیم در این موقعیت‌ها هم گناه نکنیم و همیشه خدا را ناظر ببینیم، یعنی انسان پاکدامنی هستیم.
۴. گفتن حق در برابر کسی که از او می‌ترسیم یا به او امید داریم
شاید پیش بیاید که از کسی می‌ترسیم یا دلمان می‌خواهد او را از خودمان راضی کنیم، یا دوستش داریم و امید داریم مشکلی را برایمان حل کند. در این مواقع اگر جرئت کنیم حرف راست و حق را، حتی اگر به ضررمان باشد، به او بگوییم، کار شجاعانه و ارزشمندی انجام داده‌ایم.
