اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ، بسم الله الرحمن الرحیم
خانم فاطمه معصومه، مقامات و جایگاه‌های ویژه‌ای دارد. یک مقام آن حضرت، مقام شفاعت است: « یَا فاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ ».
یکی دیگر از مقامات حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها، ثواب زیارت ایشان است که امام رضا نقل شده:
هرکس حضرت فاطمه معصومه(س) را زیارت کند، بهشت بر او لازم و واجب می‌شود.
مقاماتی برای حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها ذکر شده که قابل توجه و تأمل‌اند. یکی از آن مقامات، زیارتنامه ایشان است. در میان امام‌زاده‌ها، چنین چیزی کم داریم. شاید به عدد انگشت های دست مثل حضرت عباس علیه‌السلام و حضرت معصومه، داشته باشیم شخصی که زیارتنامه‌اش از امام معصوم نقل شده باشد. این بانو، فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیهاست که زیارتنامه‌اش از امام معصوم رسیده است.
در یکی از فرازهای این زیارت، عبارتی می‌گوییم که می‌خواهم برایتان توضیح بدهم؛ و این مطلب بسیار مهم است:
« اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعادَهِ فَلَا تَسْلُبْ مِنِّی مَا أَنَا فِیهِ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»
خدایا از تو می‌خواهم که سرانجام کارم را به خوشبختی ختم کنی و آنچه را در آنم از دستم مگیری و هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى بلندمرتبه بزرگ.
این دعا بسیار مهم است؛ اصلاً یاد بگیریم و در قنوت‌های نمازهایمان بخوانیم، در سجده‌های آخر نماز نیز زمزمه کنیم.
در این دعا چند چیز از خدا می‌خواهیم. یکی از آن‌ها این است که می‌گوییم:
خدایا، ما که به زیارت حضرت معصومه آمده‌ایم و این بانو را زیارت کرده‌ایم، از تو می‌خواهیم آغاز کارمان با سعادت باشد و پایان کارمان نیز با سعادت به اتمام برسد.
« أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعادَهِ » یعنی پایان کارمان سعادتمند تمام شود. عاقبت بخیر شویم.
امیرالمؤمنین علیه‌السلام به امام حسن فرمودند:
«فرزندم، اگر دیدی کسی آدم خوبی است، حکم نکن که خوب از دنیا می‌رود. اگر هم دیدی بد است، قضاوت نکن که حتماً بد از دنیا می‌رود.»
چه بسا آدم‌هایی که ظاهرشان خوب و سعادتمند بودند، اما آخر کار شقاوتمند شدند. و چه بسیار کسانی که به ظاهر شقی بودند، ولی پایان‌شان به سعادت ختم شد.
تاریخ پر از این مثال‌هاست:
- کسی فکر می‌کرد «برصیصای عابد» سقوط کند؟
- «بلعم باعورا» این‌گونه سقوط کند؟
- پایان کار زبیر؛ همان زبیری که پای وصیت‌نامه حضرت زهرا امضا کرد و در تشییع جنازه‌اش حاضر بود، در جنگ‌های پیامبر شرکت داشت، عضو شورای شش نفره بود و به نفع امیرالمؤمنین کنار رفت، اما در جمل مقابل حضرت صف‌آرایی کرد.
- سعد بن ابی‌وقاص، که این‌قدر برای اسلام شمشیر زده بود، به جمل آمد و عذرخواهی کرد که ادامه نبرد نمی‌کند.
و از آن طرف:
«فضیل» که توبه کرد؛ «حر» که در کربلا توبه کرد؛ شاهرخ ضرغام ؛
حضرت یوسف، علیه‌السلام، دعا می‌کرد: « تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ»[1] خدایا مرا مسلمان بمیران و با نیکان محشور کن.
پایان کار مهم است؛ لذا در دعا می‌گوییم: « اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعادَهِ [2]».
حدیث پیامبر اکرم (ص) در مورد سعادت و شقاوت
پیامبر فرمود: علامات شقاوت و سعادت چهار چیز است[3]
چهار نشانه شقاوت (بدبختی):
۱- فراموشی گناه گذشته و عدم توبه؛
یعنی کسی که گناه کرده ولی یادش رفته و اصلاح نکرده. قرآن می‌گوید: برخی قیامت را فراموش می‌کنند و در آخرت به آن‌ها گفته می‌شود «امروز شما را از یاد می بریم، همان گونه که شما [در دنیا] دیدار امروزتان را از یاد بردید، و جایگاهتان آتش است و شما را یار و یاوری نخواهد بود.[4] ».
۲- به رخ کشیدن خوبی‌ها و اعمال نیک خود؛
خودبزرگ‌بینی، غرور، تکبر. خدا از تکبر بسیار بدش می‌آید؛ چون کبریایی صفت اوست.
۳- نگاه کردن به بالادست در امور دنیا؛
چشم و هم‌چشمی، مسابقه در ثروت و تجمل، که باعث بالا رفتن سن ازدواج و سخت شدن زندگی می‌شود. فاطمه زهرا علیهاالسلام در خانه‌ای ساده، چنین فرزندانی تربیت کرد.
۴- نگاه کردن به پایین‌دست در امور دین؛
یعنی در مسائل معنوی و دینی، خود را با افراد کم‌تلاش‌تر مقایسه کند و تنبل بماند.
در زیارت حضرت معصومه، فرازی هست که می‌گوییم: « فَلَا تَسْلُبْ مِنِّی مَا أَنَا فِیهِ » یعنی: خدایا، نعمت‌هایی که داریم را از ما نگیر؛ چیزی که در آن هستم را از من نگیر.
چیزهایی هستند که باعث سلب نعمت می‌شوند در روایات ما به آن ها اشاره شده، از جمله:
- سخنان ناشایست
- عیب‌جویی
- سخن‌چینی
قرآن در سوره قلم، ۹ گروه را مذمت کرده: حلاف مهین (بسیار سوگند خورنده پست)، هماز (عیب‌جو)، مشاء بنمیم (سخن‌چین)، و … که روابط را از هم می‌پاشند. رازداری هم از صفات ارزشمند است.
خلاصه:
در زیارت حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها (که از امام رضا علیه‌السلام نقل شده) دو دعا را از خدا می‌خواهیم:
۱- پایان کارمان با سعادت باشد؛
۲- نعمت‌هایی که داریم، مخصوصاً نعمت ولایت، از ما گرفته نشود.
امیدواریم خداوند همه ما را بر این نعمت ارزشمند ثابت قدم بدارد.
[1] آیه 101 سوره یوسف.
[2] آخر زیارتنامه حضرت معصومه (س)
[3] قال رسول الله:
عَلامَةُ الشَّقَاوَةِ أَربَعَةٌ: نِسيانُ الذُّنوبِ الماضِيَةِ، وَهِيَ عِندَ اللهِ تَعالى مَحفوظَةٌ. وَ ذِكرُ الحَسَناتِ الماضِيَةِ، وَ لا يَدري أَقُبِلَتْ أَم رُدَّتْ. وَ نَظَرُهُ إِلى مَن فَوقَهُ فِي الدُّنيا. وَ نَظَرُهُ إِلى مَن دُونَهُ فِي الدِّينِ. وَ يَقولُ اللهُ تَعالى: أَرَدتَهُ وَلَم يُرِدْنِي، فَتَرَكتُهُ.
وَ عَلامَةُ السَّعادَةِ أَربَعَةٌ: ذِكرُ الذُّنوبِ الماضِيَةِ. وَ نِسيانُ الحَسَناتِ الماضِيَةِ. وَ نَظَرُهُ إِلى مَن فَوقَهُ فِي الدِّينِ. وَ نَظَرُهُ إِلى مَن دُونَهُ فِي الدُّنيا.
[4] وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنْسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِينَ (آیه 34 سوره جاثیة)
