بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین، و الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا محمد و علی آله الطاهرین.
السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
مقدمه: شروع ماه مبارک رمضان
برادران و خواهران عزیز!
امروز در این مجلس پر از نور و برکت گرد هم آمده‌ایم تا آغاز این ماه مبارک، ماه تقرب به خداوند، ماه رحمت و برکت و مغفرت را گرامی بداریم. ماهی که پیامبر بزرگوار اسلام در وصف آن فرمودند:
«ای مردم! ماه خدا با برکت، رحمت و مغفرت به شما روی آورده است.»
امروز، در اولین روز از این ماه مبارک، مناسب است که سخن خود را با دعای گران‌قدر روز اول رمضان آغاز کنیم:
«اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ وَقِيَامِي فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمِينَ وَنَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَهَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَاعْفُ عَنِّي یَا عَافِیًا عَنِ الْمُجْرِمِينَ.»
این دعا، در عین کوتاهی، معارفی عمیق در بردارد و شایسته است که با دلی خاشع و چشمی بینا به آن توجه کنیم.
بررسی مراتب روزه
در این دعا، ابتدا از خداوند می‌خواهیم که روزه و قیام ما، همانند روزه و قیام بندگان خاص او باشد. علما روزه را دارای سه مرتبه می‌دانند:
- روزه عام: کسانی که فقط از خوردن و آشامیدن و دیگر مفطرات ظاهری اجتناب می‌کنند.
- روزه خاص: کسانی که علاوه بر اجتناب از مفطرات، اعضای بدن خود را نیز از گناه حفظ می‌کنند. زبانشان آلوده به غیبت و دروغ نمی‌شود و چشمشان از نگاه به حرام مصون می‌ماند.
- روزه خاص الخاص: کسانی که حتی قلبشان نیز از هرگونه نیت معصیت پاک است و تمام افکار و اعمالشان برای خداوند است.
ممکن است مراد از این دعا، دستیابی به همین مرتبه سوم باشد، چراکه آثار و برکات عظیمی که برای روزه ذکر شده، همچون «الصوم جُنَّةٌ مِن النّار» (روزه سپری در برابر آتش جهنم است)، به چنین روزه‌ای تعلق دارد. روزه با چنین کیفیتی، انسان را به قرب الهی می‌رساند و او را از هرگونه گناه باز می‌دارد.
بیداری از غفلت
در ادامه دعا، از خداوند می‌خواهیم که ما را از خواب غفلت بیدار کند:
«وَنَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ.»
همه ما انسان‌ها در معرض غفلت قرار داریم. غفلتی که، گاه به واسطه دنیا و مشغله‌های آن، قلب‌های ما را سنگین می‌کند و ما را از یاد خدا بازمی‌دارد. اما توجه به داستانی که در کتاب «معدن الاسرار» آمده است، می‌تواند اهمیت این دعا را بهتر برای ما روشن کند.
داستان عارف و جوان مست
عارفی در کنار رود نیل متوجه صحنه‌ای عحیب شد: عقربی بر پشت لاک‌پشتی سوار بود و به سرعت به سوی جوانی در حال خواب حرکت می‌کرد. آنگاه عقرب، ماری را که قصد آسیب به جوان داشت، کشت و بازگشت. عارف در حالی که تصور می‌کرد جوانی از اولیاء خدا را مشاهده کرده، نزدیک شد و دریافت همان جوان در حالت مستی بوده است.
اما ندایی از غیب شنید که گفت: «اگرچه او خفته است، اما خداوند بیدار است.»
این داستان به ما می‌آموزد که وجود خداوند مراقبی همیشگی بر اعمال و رفتار ماست؛ حتی زمانی که ما در خواب غفلت به سر می‌بریم، لطف و رحمت خداوند دستگیر بندگانش است.
اما این لطف الهی نباید باعث غفلت ما شود. باید هوشیار باشیم و زنگار معصیت‌ها را از قلب خود بزداییم. چه نیکو گفت
